Η σπουδαιότερη καλλιτέχνιδα είναι η φύση. Και η Ήπειρος είναι σπουδαία καλλιτέχνιδα. Τα «Ανήλιαγα σοκάκια» διαδραματίζονται στα γεωγραφικά όρια της Άρχαίας Ηπείρου. Και για να σας προλάβω δεν μιλάω ούτε εθνικά, ούτε πολιτικά, παρά μόνο γεωγραφικά και ανθρώπινα.
Αυτές τις ανθρώπινες πλευρές, αλλοτινών περασμένων εποχών, προσπαθώ να φωτίσω μέσα από τις σελίδες του καινούργιου μου βιβλίου.
Η φύση της Ηπείρου έχει θρέψει γενιές και γενιές και συνεχίζει να το κάνει περίτρανα, απ΄άκρη σ΄άκρη. Απ’ τις κορφές ως τα παράλια.
Αλλά…
…πάντα υπάρχει αυτή η μικρή λέξη που αλλάζει το ρου της ιστορίας.
Οι εισβολείς που ήρθαν κατά καιρούς στα εδάφη της λεβεντογένας Ηπείρου, απέδειξαν πόσο καταστροφικοί και εκδικητικά επικίνδυνοι μπορούν να γίνουν κάποιοι άνθρωποι, εναντίον κάποιων άλλων ανθρώπων, υπηρετώντας εντολές και ακολουθώντας τα πιο άγρια ένστικτα του ανθρώπινου είδους, το οποίο μπορεί να μετατραπεί σε κτήνος.
Οι αυθεντικοί άνθρωποι της απείρου χώρας, και για να κυριολεκτώ, η πλειοψηφία αυτών, κατάφεραν με υπεράνθρωπες προσπάθειες να αντισταθούν στους εισβολείς. Βέβαια, υπήρχαν και κάποιοι προδότες, εφιάλτες ή συμφεροντολόγοι οι οποίοι συνεργάστηκαν με τους κατακτητές, προς ίδιον όφελος.
Ένας αυθεντικός, ηπειρώτης, αγωνιστής… ήταν και ο παππούς του Ερμή. Ήταν από αυτούς οι οποίοι διέσωσαν τον τόπο που κληρονομήσαν, περπατώντας σε ανήλιαγα σοκάκια πολλές φορές ξυπόλητοι πάνω σε άγρια εδάφη και παγωμένα χώματα. Έχτισαν από την αρχή τα σπίτια που τους έκαψαν οι κατακτητές, ενώ παράλληλα διατήρησαν παραδόσεις, ήθη και έθιμα. Όλα αυτά ξεδιπλώνονται στους διαλόγους και την καθημερινότητα, του παππού Ερμή και του συνονόματου εγγονού του.
Στη νουβέλα πρωταγωνιστεί ο Ερμής και ο παππούς του, η γιαγιά Αμάντα η οποία έλκει την καταγωγή της από την Τραπεζούντα, όμως σε πολύ μικρή ηλικία αναγκάστηκε να ξενιτευτεί. Μετά από πολλές περιπέτειες, συνοδευόμενη από την οικογένειά της, εγκαταστάθηκε στην περιοχή των Ιωαννίνων.
Διακριτική παρουσία, για λόγους που αναφέρονται στο βιβλίο, κατέχει ο πατέρας του Ερμή, ο οποίος για 33 χρόνια εργαζόταν στα δημοτικά σφαγεία Επισκοπής, της παραθαλάσσιας πόλης της Ηπείρου.
Συμπρωταγωνιστούν οι φίλοι του Ερμή, Μάνος και Βαλάντης… καθώς και η σύντροφος του Ερμή, η κομψή και εύστροφη Ισμήνη.
(Επιτρέψτε μου να κάνω ένα συμπληρωματικό σχόλιο, σχετικά με την μυθοπλασία. Στο συγκεκριμένο βιβλίο, η μυθοπλασία και τα πραγματικά γεγονότα είναι 50-50… σχεδόν… μπορεί να είναι και 45-55 ή 60-40… μικρή σημασία έχει!)
Το χωριό στο οποίο μεγάλωσε ο Ερμής είναι η Οξιά. Πρόκειται για προϊόν μυθοπλασίας, όσον αφορά το όνομα, αλλά θα μπορούσε να είναι ένα από τα πολλά ορεινά, μαρτυρικά, χωριά της Ηπείρου. Προϊόν μυθοπλασίας ως προς το όνομα είναι και η παραθαλάσσια πόλη που συνεχίζει την ενήλικη ζωή του ο Ερμής, και η οποία θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε πόλη ή κωμόπολη των παράλιων της Ηπείρου.
Σε κάποια σημεία του βιβλίου επικρατεί η ντοπιολαλιά της Ηπείρου και ορισμένοι ιδιωματισμοί που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας. Όλα αυτά ερμηνεύονται μέσα στο κείμενο, ή σε επεξηγηματικές σημειώσεις.
Έγραψα αυτό το βιβλίο, αισθανόμενος την ανάγκη να προσθέσω στην Ηπειρώτικη λογοτεχνία ένα ψήγμα τιμητικής λαογραφίας και πολιτισμικής ενθύμησης περασμένων εποχών, ανθρώπων και στιγμών, όπως έχουν αποτυπωθεί στην αντίληψή μου.
Πιστεύω πως είναι η πιο ολοκληρωμένη μου λογοτεχνική εργασία, μιας και η δομή όπως και η εξέλιξη των γεγονότων κρατάει τον αναγνώστη σε συνεχή εγρήγορση, κάνοντάς τον να σταματάει ανά τακτά χρονικά διαστήματα, για να στοχαστεί.
Η έρευνα, οι προσωπικές ανακαλύψεις, τα βιώματα της παιδικής, εφηβικής και ενήλικης ζωής μου, έβγαλαν στην επιφάνεια την ιστορία που διηγούμαι στα Ανήλιαγα σοκάκια, ως μια άτυπη υποχρέωση στους προγόνους μου, που τυγχάνει να είναι όλοι τους Ηπειρώτες.
Επιτρέψτε μου μια συμβουλή: Να ακούτε και να καταγράφετε τις εξιστορήσεις των παππούδων και των γιαγιάδων σας, έχουν πολλά να πουν. Όπως ο παππούς Ερμής που εξιστορεί και ο εγγονός ακούει, ανακαλύπτει, αναζητά και σέβεται.
Ξέρετε τι υπάρχει μέσα σε αυτό το βιβλίο;
Οι παραδόσεις, η καθημερινότητα, οι ανησυχίες και τα όνειρα των προηγούμενων δεκαετιών, συμπυκνωμένα. Είμαι σίγουρος, πως όταν πιάσετε στα χέρια σας τα Ανήλιαγα σοκάκια και διαβάσετε την ιστορία, κάποιοι θα βρείτε τον εαυτό σας στις σελίδες του, κάποιοι θα θυμηθείτε τα λόγια των προγόνων σας, τις ορμήνιες της μάνας και κάποιοι άλλοι θα φέρετε στη μνήμη σας ασπρόμαυρες φωτογραφίες που έχετε δει στο σκονισμένο σκρίνιο του πατρικού σας σπιτιού στο χωριό. Όλοι μαζί θα πάρετε μια βαθιά ανάσα… θα μυρίσετε φαγητά, γλυκά, φρούτα και την βροχή που πέφτει στο ξερό χώμα… αρώματα που δεν πωλούνται, ούτε αγοράζονται παρά μόνο αποθηκεύονται στους νευρώνες του μυαλού.
Θα περπατήσετε με δανεικά παπούτσια ή ξυπόλητοι σε δάση και παρθένα βουνά, καθώς και στα ανήλιαγα σοκάκια της αμείλικτης πραγματικότητας. Θα πιείτε νερό από κρυστάλλινες πηγές και θα ακούσετε το κελάηδισμα των πουλιών στης άνοιξης τη σιγαλιά.
Όμως, στο τέλος του βιβλίου θα αναρωτηθείτε, νοερά ή και φωναχτά…
«Πως πέρασαν τα χρόνια τόσο γρήγορα… Μήπως, να γυρίσω πάλι σ την αρχή;
Ή να προχωρήσω σιγά, σιγά στο μέλλον του Ερμή… το οποίο μέχρι να φτάσω θα είναι παρελθόν;;;»
Σαν όνειρο θα έρθει η απόφαση, χωρίς καν να την πάρετε!
Και η νοσταλγία θα ξυπνήσει κάθε κρυμμένο γλυκασμό για μια πατρίδα που υπάρχει μόνο σε βιβλία, αλλά είναι τόσο έντονη που δεν μπορεί να μην υπάρχει και κάπου αλλού!!!
Σ’ αυτό το σημείο επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω θερμά όλους εσάς που με τιμήσετε απόψε με την παρουσία σας… Ιδιαιτέρως την οικογένειά μου για την στήριξη που μου προσφέρει… Καθώς και τους αγαπητούς μου φίλους (τον Κώστα, τη Νεφέλη και τον Δημήτρη) που βοήθησαν να βγει εις πέρας η αποψινή εκδήλωση… Ο καθένας ξεχωριστά διαπρέπει στο είδος του, μα πάνω απ’ όλα είναι ωραίοι ως άνθρωποι. Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τον Στάθη Σιούτη για την παραχώρηση της αίθουσας του ξενοδοχείου OLYMPIC και τέλος τον εκδότη Κύριο Νίκα, ο οποίος μαζί με την ομάδα του, απογειώνει τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΝΙΚΑΣ, τον ιστορικό αυτό εκδοτικό οίκο που διαπρέπει στα λογοτεχνικά δρώμενα της χώρας μας, εδώ και 75 χρόνια.
Κλείνοντας, θα σας θέσω ένα ερώτημα και αμέσως θα παραθέσω την απάντηση….
Ξέρετε τι λείπει από την αγαπημένη μας Ήπειρο;;;
Ούτε η φυσική ομορφιά. Ούτε τα πανηγύρια. Ούτε οι πρωτότυπες ιδέες.
Λείπουν οι ξενιτεμένοι Ηπειρώτες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα πάτρια εδάφη και οι οποίοι θα έκαναν την διαφορά, αν κατάφερναν να επιστρέψουν…
Και ξέρετε γιατί θα έκαναν την διαφορά;
Γιατί θα βρισκόταν στο φυσικό τους περιβάλλον και γιατί έχουν δει και στερηθεί πολλά. Αντιστρόφως ανάλογα με αυτά που ζήσαμε και είδαμε εμείς οι αμετακίνητοι Ηπειρώτες.
Για να χτίσεις χρειάζεται και η πέτρα και το αλφάδι!!!
Σας ευχαριστώ.
~Άγγελος Μητσόπουλος
(Συγγραφέας)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου